Ο στρατηγικός ρόλος των κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών
ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Ανάπτυξη, Καινοτομία, Νέο Επιχειρείν
Της ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ,
Διευθύνουσας Συμβούλου της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΑΤΕ - πρώην ΤΑΝΕΟ)
και απόφοιτης του ΟΠΑ.
Στο σύγχρονο περιβάλλον της έντονης μεταβλητότητας, τα επενδυτικά κεφάλαια αναζητούν ευκαιρίες επένδυσης σε όλο το επιχειρηματικό φάσμα. Δεν απευθύνονται μόνο σε μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και σε νεοφυείς επιχειρηματικές προσπάθειες. Η έλλειψη πόρων και οργάνωσης και η περιορισμένη εμπειρία των ιδρυτών των νεοφυών επιχειρήσεων, σε συνδυασμό με το πλήθος τους, απαιτούν επένδυση σημαντικού χρόνου και χρήματος από τους διαχειριστές κεφαλαίων (τους fund managers), οι οποίοι συμμετέχουν ενεργά στο επιχειρηματικό ρίσκο καθώς ενστερνίζονται το όραμα των επιχειρηματιών.
Υπάρχει συνεπώς μια σημαντική ευκαιρία για υφιστάμενους αλλά και νέους επιχειρηματίες καθώς έχει δημιουργηθεί το απαραίτητο οικοσύστημα, έχουν εξασφαλισθεί οι απαραίτητοι πόροι και έχουν διαμορφωθεί τα απαραίτητα κανάλια συνδυαστικής εισροής κεφαλαίου και τεχνογνωσίας για την ανάπτυξη καινοτόμων επιχειρηματικών ιδεών, όπως τα προγράμματα που υλοποιεί η ΕΑΤΕ. Η επιχειρηματικότητα παραμένει βασικός λίθος της οικονομίας και είναι απαραίτητο να ενσωματωθεί πλήρως στο φάσμα λύσεων για την υγιή ανάπτυξη με κοινωνικό αποτύπωμα. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ανάγκη για συστηματική και διαρκή εκπαίδευση των επιχειρηματιών ώστε να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στις συνεχώς μεταβαλλόμενες απαιτήσεις. Σημαίνει επίσης ότι απαιτείται ενθάρρυνση νέων ανθρώπων με ενδείξεις επιχειρηματικού πνεύματος, προβολή θετικών επιχειρηματικών προτύπων που εμπνέουν, απομυθοποίηση της αποτυχίας και στοχευμένη «καθοδήγηση» από ανθρώπους της αγοράς και της ακαδημαϊκής κοινότητας, ώστε να εμπλουτιστεί η χώρα με καινοτόμες ιδέες, με φρέσκιες συμπεριφορές και με σύγχρονα επιχειρηματικά πρότυπα.
Υπάρχει ανάγκη για συστηματική και διαρκή εκπαίδευση των επιχειρηματιών ώστε να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στις συνεχώς μεταβαλλόμενες απαιτήσεις
Συνδυάζοντας τα παραπάνω, γίνεται αντιληπτό ότι τα κεφάλαια πρέπει να είναι «έξυπνα» και ότι ο ρόλος των διαχειριστών κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών (VC/PE), οι οποίοι αποτελούν μια νέα κατηγορία «επιχειρηματιών», είναι κρίσιμος για την αλυσίδα της αξίας που οι ίδιοι οφείλουν να συνθέσουν ώστε να δημιουργήσουν υπεραξίες για τις επιχειρήσεις και τους επενδυτές τους, ειδικά δε όσοι ασχολούνται με τις επενδύσεις στην καινοτομία και στις νεοφυείς επιχειρήσεις. Οι επιχειρηματίες αυτοί θα πρέπει να διαθέτουν πολυδιάστατες ικανότητες: να εντοπίζουν ευκαιρίες, να αντιλαμβάνονται τις προκλήσεις, να αντιμετωπίζουν τους κινδύνους, να προσαρμόζονται στις απαιτήσεις, να διαπραγματεύονται, να πείθουν, να συνδράμουν και να ελέγχουν ταυτόχρονα, να επιδιώκουν αποδόσεις αλλά και να ξεπερνούν τις αποτυχίες μαθαίνοντας. Οι διαχειριστές δουλεύουν σε ομάδες. Όπως σε κάθε ομάδα, η δύναμή της προέρχεται από τη σύνθεση και την πολυμορφία των επιμέρους δυνάμεων των μελών της. Στο σημείο αυτό, εισέρχονται οι αρχές της συμπερίληψης, όχι απαραίτητα λόγω της κοινωνικής ορθότητας, κυρίως διότι η ποικιλομορφία οδηγεί, πέραν των άλλων, και σε δημιουργία υψηλότερης αξίας. Περισσότερες συχνότητες, περισσότερα σήματα.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Harvard Business Review, η συμμετοχή των γυναικών σε ομάδες διαχειριστών κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών (VC/PE), οδηγεί σε υπερδιπλάσιες πιθανότητες επενδύσεων σε επιχειρήσεις που ηγούνται γυναίκες. Αυτές οι επενδυτικές ευκαιρίες δεν πρέπει να αγνοούνται, δεδομένου ότι τουλάχιστον ο μισός πληθυσμός του πλανήτη αποτελείται από γυναίκες, που έχουν σημαντικό «λέγειν» στο επιχειρείν. Ομοίως, οι επιχειρηματίες που έχουν διανύσει μεγάλες αποστάσεις στον επιχειρηματικό στίβο και έχουν επιτύχει αποδόσεις και αναγνώριση αποτελούν ένα σημαντικό κεφάλαιο γνώσης και εμπειρίας, το οποίο οφείλει να διαχέεται και είναι πολύτιμο για τους νέους επιχειρηματίες.
Η εξέλιξη των κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα είναι αξιοσημείωτη. Σήμερα, τα υπό διαχείριση κεφάλαιά τους ξεπερνούν τα €2 δισ. και προέρχονται από εγχώριους και διεθνείς επενδυτές. Οι επενδύσεις τους αναφέρονται σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, ενισχύοντας κατά αυτόν τον τρόπο την απασχόληση αλλά και την εξωστρέφεια και την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής επιχειρηματικότητας.
Οι επιχειρηματίες που έχουν διανύσει μεγάλες αποστάσεις στον επιχειρηματικό στίβο και έχουν επιτύχει αποδόσεις και αναγνώριση αποτελούν ένα σημαντικό κεφάλαιο γνώσης και εμπειρίας, το οποίο οφείλει να διαχέεται και είναι πολύτιμο για τους νέους επιχειρηματίες
Στην πορεία αυτής της εξέλιξης, ο ρόλος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΑΤΕ- πρώην ΤΑΝΕΟ) υπήρξε και παραμένει καταλυτικός. Η ΕΑΤΕ έχει συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη της αγοράς κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών, στην εδραίωση ενός υγιούς, αξιόπιστου και ανθεκτικού πλαισίου λειτουργίας, στην υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών και αναδεικνύει διαχρονικά το κομβικό τους ρόλο στην κλιμάκωση του επιχειρείν. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΑΤΕ παρακολουθεί συστηματικά τις εξελίξεις, αφουγκράζεται τις απαιτήσεις της αγοράς, σχεδιάζει και υλοποιεί ευέλικτα και καινοτόμα επενδυτικά προγράμματα με έμφαση στη βιωσιμότητα, στο υγιές περιβαλλοντικό αποτύπωμα, στη χρηστή εταιρική διακυβέρνησης και στην αναπτυξιακή - με ανταποδοτικά οφέλη - συνεισφορά στην κοινωνία. Παράλληλα αντλεί πολύτιμη τεχνογνωσία για να τη διαθέτει με αμεσότητα στην αγορά, συνεργάζεται με ευρωπαϊκούς και διεθνείς φορείς για την προώθηση του ελληνικού επιχειρείν και προσελκύει επενδύσεις από διεθνείς επενδυτικούς οργανισμούς αποτελώντας το συνεκτικό κρίκο μεταξύ επενδυτών και επιχειρήσεων,
Υπό το πρίσμα όλων των παραπάνω, γίνεται σαφές ότι ο ρόλος των κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών είναι σημαντικός και πολυδιάσταστος. Αποτελούν μοχλό σταθερής ανάπτυξης και ανάδειξης της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας και έχουν συνδράμει στην αναβάθμιση του επενδυτικού κλίματος. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη μεταμόρφωση που επιτελείται στη χώρα μας μέσα από τον ψηφιακό μετασχηματισμό της, την αύξηση των επενδύσεων με προστιθέμενη αξία και την οικονομική ανάπτυξη, δημιουργούν προοπτικές αισιοδοξίας αλλά και σημαντικής ευθύνης. Αφενός για τη διασφάλιση των επιτευγμάτων και αφετέρου για την επιδίωξη υψηλότερων στόχων. Γι’ αυτό και η συζήτηση για το μέλλον του επιχειρείν οφείλει και είναι, σε σημαντικό βαθμό, ενσωματωμένη στο σχεδιασμό του σήμερα ώστε να κεφαλαιοποιεί την επιτυχία και να αποτελεί εγγύηση επιχειρηματικής εξέλιξης και συλλογικής οικονομικής ανάπτυξης με όρους αειφορίας.
