Άμεση η ανάγκη οικονομικού εγγραμματισμού των νέων

Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε την περασμένη άνοιξη ο 1ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός στα Οικονομικά, που αποτέλεσε μια πρωτοβουλία του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών για μαθήτριες και μαθητές τρίτης λυκείου. Όπως αποκάλυψε ο «Ερμής» (το όνομα του διαγωνισμού προήλθε από το έμβλημα του Ιδρύματος, τον θεό Ερμή), το 50% των τελειοφοίτων λυκείου έγραψε «κάτω από τη βάση» στα ερωτήματα που τέθηκαν.

Η αρμόδια επιτροπή επέλεξε κυρίως θέματα από τα σχολικά βιβλία. Όπως όμως προέκυψε από τα αποτελέσματα του διαγωνισμού, ο οικονομικός εγγραμματισμός των μαθητών και μαθητριών της χώρας είναι περιορισμένος, ενώ οι γνώσεις που τους παρέχονται από το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν είναι επαρκείς.

Ωστόσο, υπήρξαν και οι αριστούχοι στα ερωτήματά του, καθώς πολλά παιδιά ανταποκρίθηκαν με ενδιαφέρον και μελέτησαν πολύ για να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό αυτόν. Με την ενέργεια αυτή το ΟΠΑ επιδίωκε να συμβάλει στη διάδοση της οικονομικής παιδείας στη νέα γενιά και να καλλιεργήσει την άμιλλα στη γνώση.

Ο καθορισμός των βραβείων και επαίνων έγινε με βάση τη μέση βαθμολογία που έλαβαν οι συμμετέχοντες, ενώ απονεμήθηκαν 21 εθνικά βραβεία και 28 περιφερειακοί έπαινοι.

Σήμερα η παροχή οικονομικής παιδείας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι εξαιρετικά περιορισμένη, σε αντίθεση με την ευρεία διάδοση που έχει σε άλλες ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες. Ο διαγωνισμός αυτός φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν ετήσιο θεσμό και να διαδώσει την ανάγκη μεγαλύτερης εξοικείωσης με τις οικονομικές σπουδές, ενισχύοντας τα κίνητρα για επιλογή αντίστοιχων σπουδών από τελειοφοίτους λυκείου. Παράλληλα, φιλοδοξεί να αποτελέσει έμπρακτη αναγνώριση του κεντρικού ρόλου που επιτελεί το ΟΠΑ στη διδασκαλία, έρευνα και ανάπτυξη των οικονομικών σπουδών στην Ελλάδα, συμπληρώνοντας έναν αιώνα από την ίδρυσή του. Είναι γνωστές, άλλωστε, στη διεθνή κοινότητα οι διακρίσεις του ΟΠΑ στον τομέα των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών, όπως επίσης στην ακαδημαϊκή έρευνα. Οι διακρίσεις αυτές μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στην προβολή Ελλήνων μαθητών που θα προκριθούν να συμμετάσχουν σε υψηλού κύρους διεθνείς διαγωνισμούς.

Τέλος, στόχος ήταν να προαχθεί μια ευρύτερη συνεργασία φορέων που σχετίζονται με την εκπαίδευση στα Οικονομικά και την αντίστοιχη επαγγελματική εξειδίκευση. Σε αυτή την κατεύθυνση, το Ίδρυμα ανέλαβε την οργάνωση και διεξαγωγή του διαγωνισμού «Ερμής» με την έγκριση του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, ενώ για τις ανάγκες του συνεργάστηκε με το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος και την Ένωση Οικονομολόγων Εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

Η ανταπόκριση των νέων στην εξέταση, που έγινε τελικά «ηλεκτρονικά» λόγω των πρώτων μέτρων κατά της πανδημίας, ήταν ικανοποιητική, καθώς δήλωσαν συμμετοχή 2.100 τελειόφοιτοι λυκείου από όλη τη χώρα. Έτσι, διεξήχθη στις 23 Μαΐου 2020 σε ειδική πλατφόρμα συμμετοχής, που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία επιστημόνων του ΟΠΑ. Ήταν πιθανότατα η πρώτη φορά που γίνεται χρήση ηλεκτρονικής πλατφόρμας σε πανελλήνιο διαγωνισμό μέσης εκπαίδευσης.

Στην τελική φάση οι διαγωνιζόμενοι ήταν 517. Τα θέματα ήταν πολλαπλής επιλογής και απαιτούσαν σύντομη αιτιολόγηση. Οι απαντήσεις μεταβιβάστηκαν ηλεκτρονικά στη μονάδα διεξαγωγής του διαγωνισμού στο ΟΠΑ. Τα γραπτά βαθμολογήθηκαν από δύο κριτές έκαστο. Κριτές ήταν υποψήφιοι διδάκτορες του ΟΠΑ, αλλά και καθηγητές μέσης εκπαίδευσης. Όσα γραπτά βρέθηκαν να έχουν μεγάλη απόκλιση επαναβαθμολογήθηκαν.

Διαδικτυακή η απονομή των βραβείων

Το «παρών» στη διαδικτυακή εκδήλωση της 1ης Οκτωβρίου έδωσαν, μεταξύ άλλων, οι συνδιοργανωτές του διαγωνισμού, που συνεχάρησαν τους βραβευθέντες.

Χαιρετισμό απηύθυναν ο Πρύτανης του Ιδρύματος καθηγητής Δημήτρης Μπουραντώνης, ο πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής του διαγωνισμού και καθηγητής του ΟΠΑ Νίκος Χριστοδουλάκης, ο οικονομικός επόπτης και εκπρόσωπος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος κ. Κωνσταντίνος Μανούσος, όπως και η αντιπρόεδρος της Ένωσης Οικονομολόγων Εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κυρία Χαρά Ξάνθη. Κατόπιν βραβεύτηκαν οι 21 πρώτοι επιτυχόντες, λαμβάνοντας το Αργυρό Συλλεκτικό Νόμισμα του ΟΠΑ.

«Πήραμε την πρωτοβουλία να οργανώσουμε τον διαγωνισμό “Ερμής” για δύο λόγους», δήλωσε κατά τη βράβευση των αριστούχων ο κ. Χριστοδουλάκης. «Πρώτα και κύρια, για να προκαλέσουμε το ενδιαφέρον και την άμιλλα γύρω από το μάθημα των Οικονομικών στη μέση εκπαίδευση, όπως γίνεται με τα Μαθηματικά, τη Φυσική και τη Χημεία. Τα Οικονομικά σήμερα θεωρούνται δευτερεύον μάθημα, ενώ τα βιβλία που χρησιμοποιούνται έχουν γραφτεί πριν από πολλές δεκαετίες και δεν έχουν προσαρμοστεί στις εξελίξεις. Αναφορές σε οικονομικά φαινόμενα, που γίνονται ευκαιριακά σε άλλα βιβλία και μαθήματα, συχνά είναι λανθασμένες ή άσχετες με την πραγματικότητα».

«Όσο φιλότιμοι και να είναι οι καθηγητές μέσης εκπαίδευσης, το απόθεμα γνώσεων που αποκτούν οι μαθητές στο λύκειο είναι ελλιπές, παρωχημένο και ανεπαρκές για τις σπουδές που θέλουν να ακολουθήσουν σε κάποιο πεδίο των Οικονομικών», ανέφερε στη συνέχεια. «Γι’ αυτό βλέπουμε τους νέους φοιτητές στο πρώτο έτος να έχουν μεγάλες δυσκολίες παρακολούθησης των εισαγωγικών μαθημάτων και ακόμα μεγαλύτερες αδυναμίες να κάνουν οικονομικούς υπολογισμούς. Η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο προβληματική αν τη συγκρίνει κανείς με το τι γίνεται σε άλλες χώρες. Εκεί τα βιβλία είναι σύγχρονα και αναπροσαρμόζονται, η ύλη καλύπτει πολλά πεδία γνώσεων και εφαρμογών, και η διδασκαλία καλύπτει τα μεγάλα προβλήματα της εποχής μας. Από τις κρίσεις, τις κοινωνικές ανισότητες, την κλιματική αλλαγή και την υπανάπτυξη μέχρι τον ρόλο της τεχνολογίας, και πολλά άλλα».

«Ο δεύτερος λόγος ήταν για να γνωρίσουν οι μαθητές λυκείου το ΟΠΑ με την ευκαιρία εορτασμού 100 ετών από την ίδρυσή του. Να το εκφράσω με ένα παράδειγμα: Είναι όπως οι μεγάλες ομάδες ποδοσφαίρου αρχίζουν την προπόνηση από τις ακαδημίες εφήβων. Έτσι, οι καλύτεροι μαθητές θα εξοικειωθούν με το Ίδρυμα και θα σκεφτούν να το επιλέξουν», συνέχισε.

«Οργανώνοντας τον διαγωνισμό, ήρθαμε σε επαφή και συνεργασία με τους καθηγητές των μαθητών στο λύκειο, καθώς και με το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος, που έχει μέλη του αποφοίτους συναφών Σχολών», πρόσθεσε ο ίδιος. «Η συνεργασία μας ήταν πολύ αποτελεσματική και μας βοήθησε να κάνουμε τον διαγωνισμό γνωστό σε όλα τα λύκεια της χώρας. Είχαμε σκεφτεί να οργανώσουμε και μια σειρά εκδηλώσεων στην περιφέρεια, αλλά μας σταμάτησε η πανδημία. Ελπίζω να το κάνουμε το 2021. Σήμερα έχουμε πλέον δημιουργήσει μια ειδική ιστοσελίδα για τον διαγωνισμό και έχουμε συχνή και άμεση επικοινωνία με τους ενδιαφερομένους να συμμετάσχουν στον επόμενο διαγωνισμό, την άνοιξη του 2021. Μαζί με όλους τους συναδέλφους και τα στελέχη που δούλεψαν για τον φετινό διαγωνισμό στις δύσκολες συνθήκες της πανδημίας, πιστεύω ότι θα κάνουμε έναν καλύτερο και μεγαλύτερο διαγωνισμό του χρόνου και όλα τα επόμενα χρόνια. Έτσι, αναβαθμίζουμε τις γνώσεις των μαθητών, τη διδασκαλία των Οικονομικών και την αποστολή του πανεπιστημίου μας», κατέληξε ο κ. Χριστοδουλάκης.

«Στα θέματα του διαγωνισμού επελέγησαν ερωτήματα που μπορεί κανείς να βρει στην ύλη της τρίτης λυκείου, αλλά και άλλα, όπως σύγχρονα προβλήματα σχετικά με την οικονομική κρίση και ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας», εξήγησε ο καθηγητής του ΟΠΑ και μέλος της οργανωτικής επιτροπής του διαγωνισμού Απόστολος Φιλιππόπουλος.

«Τα Οικονομικά», τόνισε ο ίδιος, «ήταν και θα είναι μια κοινωνική επιστήμη, όμως τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε γίνονται όλο και πιο απαιτητικά (μαθηματικά, στατιστική), και είχαμε και κάποιες δειλές ερωτήσεις σχετικά με αυτό. Η φιλοσοφία που θέλαμε να περάσουμε: Στην οικονομία όλοι οι φορείς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό λειτουργούμε με περιορισμούς και με αυτούς προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε».

Περισσότερες πληροφορίες: https://diagonismos.ermis.aueb.gr

Βράβευση διακριθέντων του διαγωνισμού «Ερμής»: https://youtu.be/lUIz47q8UL4

Τι είπαν μαθητές που αρίστευσαν στον διαγωνισμό:

«Πολύ καλή η πρωτοβουλία του ΟΠΑ να ενθαρρύνει τους νέους να ασχοληθούν με τα Οικονομικά. Συγχαρητήρια σε όλα τα παιδιά που συμμετείχαν. Θα ήθελα να ευχαριστήσω το ΟΠΑ που δίνει την ευκαιρία μέσω του διαγωνισμού να εμβαθύνουμε τις γνώσεις μας σε ένα αντικείμενο που αγαπάμε».

Μαρία Παπαδόγγονα

«Μια πολύ επιτυχημένη πρωτοβουλία. Το βρήκα πολύ ενδιαφέρον. Κλήθηκα να εφαρμόσω τις γνώσεις μου στα Οικονομικά σε ερωτήσεις που σχετίζονται άμεσα με την καθημερινή ζωή, και ήταν μια πολύ ωραία πρόκληση για κριτική σκέψη. Σίγουρα θα το πρότεινα στους μαθητές. Με βοήθησε πολύ στην προετοιμασία μου για τις πανελλήνιες εξετάσεις, καθώς μπόρεσα να κατανοήσω καλύτερα τις διάφορες έννοιες».

Στέργιος Μάστορης

«Θέλω να πω συγχαρητήρια σε όλους όσοι συνέβαλαν στη διοργάνωση αυτού του διαγωνισμού. Οι μαθητικοί διαγωνισμοί σαν αυτόν δίνουν την ευκαιρία να δείξουμε αυτά που ξέρουμε, να γίνουμε καλύτεροι, να προσπαθούμε. Θα ήθελα να συνεχιστεί και θα πρότεινα σε όλα τα παιδιά να συμμετάσχουν».

Θεοδώρα Χριστοπούλου

Ο 2ος διαγωνισμός «Ερμής» θα πραγματοποιηθεί σε δύο φάσεις,
ηλεκτρονικά και διά ζώσης.

Η Α΄ Φάση θα διεξαχθεί ηλεκτρονικά το Σάββατο, 20 Μαρτίου 2021, και ώρες 16:00-19:00, όπου θα λάβουν μέρος όλοι οι μαθητές και μαθήτριες τρίτης λυκείου που θα δηλώσουν συμμετοχή στον διαγωνισμό.

Η Β΄ Φάση θα διεξαχθεί το Σάββατο, 17 Απριλίου 2021, και ώρες 09:00-12:00, όπου θα λάβουν μέρος μόνον οι 300 πρώτοι επιτυχόντες – διακριθέντες της Α΄ Φάσης. Η Β΄ Φάση προγραμματίζεται να γίνει με φυσική παρουσία στους χώρους του ΟΠΑ, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχουν ομαλοποιηθεί οι συνθήκες μετακίνησης και παρουσίας. Τα έξοδα μετακίνησης βαρύνουν αποκλειστικά τον διαγωνιζόμενο, δηλαδή χωρίς δαπάνη για το Δημόσιο και το ΟΠΑ.

Αιτήσεις συμμετοχής θα γίνονται δεκτές έως και τις 24 Ιανουαρίου 2021 στον ιστότοπο του διαγωνισμού (https://diagonismos.ermis.aueb.gr).