Αι Θυσίαι της Ελλάδος στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο
Το ιστορικό λεύκωμα «Αι Θυσίαι της Ελλάδος στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο» είναι αποτέλεσμα της δουλειάς του αρχιτέκτονα και πολεοδόμου Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη, ο οποίος εμπνεύστηκε το σχέδιο καταγραφής των καταστροφών που υπέστη η Ελλάδα την περίοδο της Κατοχής όταν ως δεκανέας του πεδινού πυροβολικού επέστρεφε με τα πόδια στην Αθήνα, σημειώνοντας στη διαδρομή τις παρατηρήσεις του σε ένα τεφτέρι. Η επιστροφή του τον Μάιο του 1941 στην Αθήνα, έπειτα από πορεία δύο εβδομάδων, σηματοδότησε το ξεκίνημα του μεγαλεπήβολου σχεδίου. Η εργασία πραγματοποιήθηκε στη διάρκεια της Κατοχής έως το τέλος του πολέμου, καταγράφοντας τις υλικές ζημιές που είχε υποστεί η χώρα. Ο Δοξιάδης συνεργάστηκε με μηχανικούς, αρχιτέκτονες, σχεδιαστές και φοιτητές, αντλώντας στοιχεία από το Γραφείο Χωροταξικών και Πολεοδομικών Μελετών και Ερευνών του Υπουργείου Δημοσίων Έργων και το μετέπειτα Yφυπουργείο Ανοικοδομήσεως, το οποίο και κατεύθυνε τη σχεδίαση και εκτύπωση του λευκώματος.
Μετά την απελευθέρωση της χώρας, η εργασία παρουσιάστηκε τον Νοέμβριο του 1944 στην κυβέρνηση, ενώ τον Απρίλιο, τον Μάιο και τον Ιούνιο του 1945 παρουσιάστηκε στο Παρίσι και στο Λονδίνο, καθώς και στην ιδρυτική διάσκεψη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στο Σαν Φρανσίσκο. Στόχος ήταν η τεκμηρίωση των διεκδικήσεων της Ελλάδας στα μεταπολεμικά διπλωματικά φόρα, όπως και η εκτίμηση των αναγκών που έπρεπε να ικανοποιηθούν.
Το λεύκωμα αποτίνει επίσης φόρο τιμής σε μια γενιά που θυσίασε τη ζωή και την ελευθερία της, όχι όμως τα όνειρα και τις ελπίδες της για μία αναγεννημένη Ελλάδα. Η παρουσίαση της συμβολής της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο και του τιμήματος που πλήρωσε έγινε με τρόπο εύληπτο και μοντέρνο για την εποχή του, απευθυνόμενο σε εθνικό, αλλά και διεθνές ακροατήριο, και αποτέλεσε θεμέλιο για τη μεταπολεμική ανοικοδόμηση της χώρας. Για τον λόγο αυτόν, το κείμενο είναι τετράγλωσσο, σε ελληνικά, γαλλικά, αγγλικά και ρωσικά.
Το λεύκωμα ανήκει στη Συλλογή Παλαιών και Σπάνιων Εκδόσεων της Βιβλιοθήκης του ΟΠΑ και διατίθεται ελεύθερα σε ψηφιακή μορφή από το Ιδρυματικό Αποθετήριο ΠΥΞΙΔΑ (www.pyxida.aueb.gr).
